Βόλτα στο Παρισινό Πάρκο Αντρέ Σιτροέν

Όσοι τύχει να περάσουν τις Γιορτές στην πόλη του Φωτός, το Παρίσι, εάν δεν το έχουν στο πρόγραμμα, ίσως να είναι χρήσιμο να κάνουν μια βόλτα μέχρι το Πάρκο Αντρέ Σιτροέν (Parc André Citroën). Πρόκειται για ένα άρτιο, μεταμοντέρνας αντίληψης, σχεδίασης και αισθητικής πάρκο - πραγματικό στολίδι για την Γαλλική πρωτεύουσα. Επίσης αποτελεί και ένα χρήσιμο υπόδειγμα - παράδειγμα για το τι σημαίνει σύγχρονο αστικό πράσινο και το πως αυτό μπορεί να ενσωματωθεί και να ενσωματώσει, να αναδειχθεί και να αναδείξει το πέριξ αυτού αστικό τοπίο.

Το έργο προκυρήχθηκε το 1985 από τον δήμο του Παρισιού στον χώρο που καταλάμβανε το παλαιό εργοστάσιο της αυτοκινητοβιομηχανίας Citroën, δίπλα στον Σηκουάνα - και το οποίο είχε πλήρως κατεδαφιστεί.

Νικητές του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού αναδείχθηκαν δύο διαφορετικές ομάδες με επικεφαλής τους παγκόσμιας εμβέλειας αρχιτέκτονες τοπίου Alain Provost και Gilles Clement.

Η αδυναμία της κριτικής επιτροπής να επιλέξει μια από τις δύο οδήγησε στην ανάθεση από κοινού σε εκείνες της υλοποίησης του έργου. Το αποτέλεσμα της συνεργασίας ήταν η δημιουργία ενός υπερσύγχρονου πάρκου, στο οποίο κυρίαρχο και πρωτεύοντα ρόλο παίζει το φυσικό στοιχείο.

Ο χώρος του πάρκου οργανώνεται γύρω από μιαν κεντρική έκταση χλοοτάπητα περιτριγυρισμένη από ένα μικρό κανάλι νερού. Ανατολικά αυτής βρίσκεται η κύρια πλατεία και αμέσως μετά τα δύο μεγάλα γυάλινα θερμοκήπια, τα οποία χωρίζει το συντριβάνι - πίδακες νερού γεωμετρικά στημένοι. Το συντριβάνι τους καλοκαιρινούς μήνες κατακλύζεται από μικρά και ‘μεγάλα’ παιδιά που παίζουν και δροσίζονται.

Βόρεια του χλοοτάπητα ξεδιπλώνονται οι περίφημοι θεματικοί κήποι του πάρκου Αντρέ Σιτροέν. Κάθε ένας από αυτούς φιλοξενεί πλήθος φυτών ενώ φέρει και ξεχωριστό όνομα - αλλά περισσότερα για τους θεματικούς κήπους θα ειπωθούν σε επόμενη ενότητα. Οι θεματικοί κήποι απολήγουν σε επτά μικρά γυάλινα θερμοκήπια, τα οποία μαζί με αυτούς - από την άποψη της κλίμακας και των αναλογιών - ενώνουν και διαχωρίζουν το αστικό τοπίο πίσω τους με το πάρκο.

Στην νότια πλευρά του κεντρικού χλοοτάπητα δεσπόζουν οι επτά πύργοι με τα Νυμφαία και το μεγάλο κανάλι νερού. Το μεγάλο κανάλι, ανά τακτά διαστήματα ποικίλεται με πίδακες νερού, ενώ στην ανατολική πλευρά του απολήγει σε έναν βαθμιδωτό καταρράκτη.

Η ανατολική πλευρά είναι αυτή που βλέπει προς τον Σηκουάνα με τον οποίον συνορεύει η συνέχεια της κεντρικής επιφάνειας του χλοοτάπητα. Κυρίαρχο στοιχείο σε αυτήν την περιοχή αποτελεί η γέφυρα του τρένου.

Τέλος, θα ήταν μεγάλη παράλειψη εάν δεν συμπληρωνόταν η εικόνα της οργάνωσης των χώρων με την αναφορά στον διαγώνιο διάδρομο. Ο διαγώνιος διάδρομος, που ξεκινά από τον λεγόμενο Μαύρο Κήπο και καταλήγει στον Κήπο της Κίνησης, στο ποτάμι, είναι βασικό και ουσιώδες σχεδιαστικό και λειτουργικό στοιχείο του πάρκου. Βαδίζοντάς τον ο επισκέπτης, έχει την ευκαιρεία να περιηγηθεί σχεδόν σε όλους τους επιμέρους χώρους σχηματίζοντας ταυτόχρονα μιαν ολοκληρωμένη εικόνα για το Πάρκο Αντρέ Σιτροέν.   

Ο Λευκός και ο Μαύρος Κήπος

Στο Πάρκο Αντρέ Σιτροέν τα φυτικά σύνολα οργανωμένα σε επιμέρους κήπους διαδραματίζουν πρωτεύοντα ρόλο. Εντός του κυρίως χώρου του πάρκου υπάρχουν 8 κήποι ενώ στον πέριξ αστικό ιστό ακόμα δύο, ο Λευκός και ο Μαύρος Κήπος.

Ο Λευκός Κήπος συντίθεται από φυτά και υλικά ανοικτού χρώματος, συμβολίζοντας το φώς.

Ο Μαύρος Κήπος από την άλλη συμβολίζει το σκοτάδι και την σκιά, αποτελούμενος από φυτά και υλικά σκούρου χρώματος.

Εντός του πάρκου υπάρχουν οι περίφημοι Σειριακοί - Θεματικοί Κήποι. Ξεκινώντας από την πλευρά που βρίσκεται εγγύτερα της πόλης και καταλήγοντας στο ποτάμι, ο επισκέπτης εντυπώνει την αίσθηση του περάσματος από το ΄δομημένο’ στο ‘άγριο’. Ακόμα, για την δημιουργία συνειρμών, σχεδόν κάθε επιμέρους κήπος ‘συνδέεται’ με ένα υλικό στοιχείο, έναν πλανήτη, μία από τις μορφές του νερού καθώς και από μία αίσθηση.

Ώστε θα μπορούσε να ειπωθεί ό,τι:

• Ο Γαλάζιος Κήπος συνδέεται με το στοιχείο του χαλκού, την Αφροδίτη, την βροχή και την αίσθηση της όσφρησης.
• Ο Πράσινος Κήπος συνδέεται με το στοιχείο του κασσίτερου, τον Δία, τις πηγές και την αίσθηση της ακοής.
• Ο Πορτοκαλί Κήπος συνδέεται με το στοιχείο του υδράργυρου, τον Ερμή, τα ρυάκια και την αίσθηση της αφής.
• Ο Κόκκινος Κήπος συνδέεται με το στοιχείο του σίδηρου, τον Άρη, τους καταρράκτες και την αίσθηση της γεύσης.
• Ο Ασημένιος Κήπος συνδέεται με το στοιχείο του ασημιού, την Σελήνη, τα ποτάμια και την αίσθηση της όρασης.
• Ο Χρυσός Κήπος συνδέεται με το στοιχείο του χρυσού, τον Ήλιο, την εξάτμιση και την 6η αίσθηση.

Στο τέλος αυτής της διάταξης υπάρχει ο Κήπος της Κίνησης. Μέσα σε αυτόν πραγματώνεται το άγριο ή και φυσικό, όπως ανάλογα συμβαίνει και με το Βραχόκηπο στην απέναντι πλευρά, που συνορεύει και αυτή με τον Σηκουάνα.

Από το 1999 στον χώρο του πάρκου υπάρχει και αερόστατο. Σε όσους επισκέπτες δεν φοβούνται τα ύψη, το αερόστατο παρέχει την ευκαιρία της θέασης τόσο του Πάρκου Αντρέ Σιτροέν όσο και της πόλης του Παρισιού ‘αφ’ υψηλού’.